Geneesmiddelen verplicht elektronisch voorschrijven
Bent u arts, tandarts of vroedvrouw en u schrijft een geneesmiddel voor aan een niet-gehospitaliseerde patiënt? Dan bent u verplicht om elektronisch voor te schrijven (met uitzondering van enkele specifieke situaties).
Hier vindt u meer details over de betreffende voorschriften, de praktijk, de uitzonderingen, de manier waarop de apotheker of de patiënt toegang kan krijgen tot de voorschriften, enz.
Op deze pagina:
Welke geneesmiddelenvoorschriften moet u elektronisch opstellen?
De verplichting om elektronisch voor te schrijven geldt voor:
- voorschriften die ambulant opgesteld zijn door een arts, een tandarts of een vroedvrouw:
- ofwel in de spreekkamer van de voorschrijver
- ofwel tijdens een raadpleging in het ziekenhuis (ambulant)
- ofwel op andere plaatsen zoals de wachtposten, het Instituut voor Tropische Geneeskunde, enz.
- geneesmiddelen die op merknaam voorgeschreven zijn, op algemene internationale benaming of in de vorm van een magistrale bereiding, ongeacht of het geneesmiddel al dan niet vergoedbaar is.
In welke uitzonderlijke situaties mag u nog op papier voorschrijven ?
Als arts, tandarts of vroedvrouw mag u nog geneesmiddelen in de ambulante zorg op papier voorschrijven in volgende uitzonderlijke situaties:
- Als u de leeftijd van 64 jaar bereikt hebt op 1 januari 2020.
- Als u het voorschrift buiten uw spreekkamer opstelt, bv. op huisbezoek bij uw patiënt of in een rusthuis (en verzorgingstehuis), onafhankelijk van uw leeftijd.
- In geval van overmacht. Een noodprotocol voor elektronisch voorschrijven van geneesmiddelen voor ambulante patiënten beschrijft de voorwaarden en situaties waarin men wegens overmacht terug kan vallen op het papieren voorschrift:
- dringende medische hulp is ontegensprekelijk noodzakelijk
- het betreft een buitenlandse voorschrijver zonder INSZ-nummer (of bisnummer)
- het betreft een buitenlandse patiënt zonder INSZ-nummer (of bisnummer)
- voor een pasgeborene in afwachting op een INSZ-nummer
- enz.
Correct voorschrijven op papier:
Als het een voorschrift voor vergoedbare geneesmiddelen betreft, moet u:
- uw RIZIV-nummer in cijfers en in de vorm van een barcode vermelden
Let op!
De termijnen waarbinnen een ambulant voorgeschreven geneesmiddel mag worden afgeleverd en vergoed zijn vanaf nu op elkaar afgestemd en vereenvoudigd. Als gevolg hiervan is een nieuw voorschriftmodel verschenen, zowel voor het papieren voorschrift als voor het elektronisch voorschrift.
Hoe kunt u toegang krijgen tot het programma om elektronisch voor te schrijven?
Als arts, tandarts of vroedvrouw kunt u op 3 manieren toegang krijgen tot het elektronisch voorschrift:
- Door gebruik te maken van uw softwarevoor het Elektronisch Medisch Dossier (EMD):
De erkende softwarepakketten bieden verschillende functionaliteiten (elektronisch voorschrift, “hoofdstuk IV”-aanvragen, de verzekerbaarheid van de patiënt raadplegen, SUMEHR, enz.).
Uw confraters, uw beroepsvereniging of opleidingsverantwoordelijken kunnen u begeleiden bij het kiezen van een software die het best aan uw verwachtingen en behoeften voldoet.
Lijst van de goedgekeurde medische softwarepakketten - Door gebruik te maken van de software van het Elektronisch PatiëntenDossier (EPD) van het ziekenhuis.
- Door gebruik te maken van onze PARIS toepassing (Prescription & Autorisation Requesting Information System), waarmee elke voorschrijver kan elektronische voorschriften aanmaken ook zonder DMI-software. De PARIS-toepassing is beschikbaar en toegankelijk via tablet, smartphone en laptop.
Hoe kunt u zich authenticeren in het programma om elektronisch voor te schrijven?
Om elektronisch voor te schrijven, moet u zich authenticeren
- Authenticatie op basis van uw eHealth-certificaat:
eHealth-certificaten dienen voor de authenticatie van actoren uit de gezondheidszorg wanneer hun informaticasystemen (bv. een softwarepakket van huisartsen) een beroep doen op de diensten van het eHealth-platform (zoals eHealthBox, elektronische datering, versleutelen van het elektronisch voorschrift), opdat de inhoud enkel zichtbaar zou zijn voor de actoren die ervoor gemachtigd zijn.
Een eHealth-certificaat is niet meer nodig om de PARIS toepassing te gebruiken.
Maar als u zich op deze manier wil authenticeren, kan u uw eHealth-certificaat aanvragen via de toepassing eHealth Certificate Manager.Hoe een eHealth-certificaat verkrijgen?
Vraag uw eHealth-certificaat aan via de toepassing eHealth Certificate Manager.
Deze toepassing laat ook toe om:
Raadpleeg de handleiding over het eHealth-certificaat.
Hoe een eHealth-certificaat verkrijgen als buitenlandse zorgverlener die in België werkt?
Om een eHealth-certificaat aan te vragen via de eHealth Certificate Manager is een identificatie op basis van uw eID (en pincode) of token (gebaseerd op het “Time-based One-Time Password” (TOTP) principe) nodig.
De FOD Binnenlandse zaken heeft, in samenwerking met het eHealth-platform, een project opgestart om buitenlandse zorgverleners die in België werken een specifiek identificatie- en authenticatiemiddel te kunnen aanbieden in de vorm van een technisch equivalente kaart aan de Belgische eID-kaart. Maar in afwachting van een structurele oplossing, die pas met de volgende generatie eID-kaarten beschikbaar zal zijn, werd in samenwerking met de FOD Beleid en Ondersteuning (DG Digitale Transformatie) en de gemeenten een ‘hybride’ oplossing ontworpen, die de buitenlandse zorgverleners die in België werken toelaat om een certificaat via het eHealth-platform te verkrijgen. Deze ‘hybride’ oplossing is een tijdelijke overgangsmaatregel die voor een specifiek doelpubliek werd ontwikkeld, namelijk voor de zorgverleners die onder meer door nieuwe wetgeving bepaalde webservices van het eHealth-platform verplicht zullen moeten gebruiken.Ga na in welke gevallen u als buitenlandse voorschrijver elektronisch kan voorschrijven
- Authenticatie op basis van uw eID (en pincode) of token (gebaseerd op het ‘Time-based One-Time Password’ (TOTP) principe).
Een token gebruiken is momenteel nog niet altijd mogelijk.
Geldigheidsduur van de voorschriften
De termijnen om een ambulant voorgeschreven geneesmiddel af te leveren en terug te betalen zijn op elkaar afgestemd en vereenvoudigd.
De geldigheidsduur bedraagt standaard 3 maanden vanaf de datum van het voorschrift. Vanzelfsprekend behoudt de voorschrijver zijn volledige vrijheid in voorschrijven. Als hij het noodzakelijk acht, vanwege de specifieke situatie van een patiënt, dan kan hij een kortere of een langere geldigheidsduur dan de 3 ‘standaardmaanden’ bepalen (met een maximale geldigheid van 1 jaar).
Geldigheidsduur gedurende de periode van de aanpassing van de softwarepakketten
De softwarepakketten van voorschrijvers en apothekers (inclusief onze PARIS-toepassing) moesten worden aangepast zodat de voorschrijvers tijdens het aanmaken van een elektronisch voorschrift een kortere of een langere geldigheidsduur dan de 3 voorziene ‘standaardmaanden’ kunnen bepalen.
De aangepaste software maakt het mogelijk om de geldigheidsduur aan te passen.
WAT ALS UW VOORSCHRIJFSOFTWARE NOG NIET WERD AANGEPAST?
Gebruikers van wie het softwarepakket op 31 oktober 2020 niet in orde is, zullen vanaf 1 november 2020 PARIS moeten gebruiken om hun elektronische voorschriften aan te maken. Bovendien moeten ze er rekening mee houden dat hun softwarepakket de status van goedgekeurde software voor de telematicapremie kan verliezen.
Hierbij de lijst van softwarebedrijven waarvan de softwarepakketten zijn aangepast en de aanpassingen in productie zijn.
Dematerialisatie en nieuw model van bewijs van elektronisch voorschrift vanaf 15 september 2021
“Dematerialisatie” is de volledige digitalisering van het proces van voorschrijven. De aflevering gebeurt wel nog steeds in de apotheek in aanwezigheid van de patiënt of een gemachtigde van die patiënt. In overmachtssituaties kan men terugvallen op een papieren voorschrift.
U moet niet langer een papieren bewijs van voorschrift afdrukken, tenzij de patiënt dit expliciet vraagt.
De patiënt kan de bewijzen van elektronisch voorschrift opgesteld door zijn voorschrijvende arts verkrijgen in digitale vorm via private hulpmiddelen gelinkt aan de voorschriftensoftware. Hij kan deze tevens downloaden via het webportaal MijnGezondheid.be, via MyHealthViewer, en via andere apps ter beschikking gesteld door de overheid en wel softwarebedrijven, waaronder de onze mobiele app “Mijn Geneesmiddelen”.
De Patiënt kan op meerdere manieren voorgeschreven geneesmiddelen afhalen bij de apotheek:
- het bewijs van elektronisch voorschrift op papier bezorgen aan de apotheker
- het bewijs van elektronisch voorschrift in elektronisch formaat tonen aan de apotheker
- zijn elektronisch identiteitskaart (eID) bezorgen aan de apotheker (enkel voor elektronische voorschriften)
- zijn rijksregisternummer bezorgen aan de apotheker (enkel voor elektronische voorschriften, mogelijk indien de eID van de patiënt reeds gelezen werd in de 15 voorafgaandelijke maanden door de apotheker die de producten aflevert)
- het papieren voorschrift bezorgen aan de apotheker
Vanaf 15 september 2021 zal een nieuw model van bewijs van elektronisch voorschrift van toepassing zijn. Het model van bewijs van elektronisch voorschrift zoals dit was vastgesteld vóór deze datum, mag worden gebruikt tot en met 31 januari 2022.
Voorschrijven door gebruik te maken van de « Authentieke gevalideerde Bron Geneesmiddelen » (SAM)
U moet verplicht gebruik maken van de Authentieke gevalideerde Bron Geneesmiddelen (SAM) om geneesmiddelen ambulant voor te schrijven, dit is de ‘open source’ beschikbaar gestelde referentiedatabank op het eHealth-platform.
Dat betekent dat uw softwarepakket (of onze gratis toepassing PARIS) waarmee u voorschrijft verplicht is om de SAMv2-databank op te roepen en van daaruit voor te schrijven. De leveranciers van de huisartsensoftware moeten voldoen aan bepaalde homologatiecriteria om toegelaten te worden op de markt.
In die criteria voor 2021 staat het correct gebruik van de SAMv2-databank ingeschreven, wat betekent dat er testen zullen komen. Zo is een dagelijkse update van de gegevens uit de SAMv2-databank verplicht en is het niet toegelaten dat softwareleveranciers bepaalde filters of sorteringen voorzien in hun software om bepaalde geneesmiddelen voorrang te verlenen op het selectiemoment van een geneesmiddel.
We hebben ‘Aanbevelingen voor een correct gebruik van SAMv2 bij opname van geneesmiddelendata in de voorschrijfsoftware van artsen’ (update 2021) opgesteld voor het registreren van geneesmiddelengegevens.
De inhoud van de SAMv2-databank is momenteel beperkt tot:
- Publieke informatie over de vergunde geneesmiddelen, inclusief grondstoffen voor magistrale bereidingen.
- Een minimale set van gegevens over de niet-geneesmiddelen die voorgeschreven kunnen worden.
Het ‘bewijs van elektronisch voorschrift’ of hoe krijgt de apotheker toegang tot een elektronisch voorschrift?
Het ‘bewijs van elektronisch voorschrift’ is slechts het technische middel voor de apotheker om toegang te krijgen tot het elektronisch voorschrift, met behulp van een barcode (de Recip-e barcode of ‘RID’). Deze heeft geen wettelijke waarde (het bewijs is niet ondertekend) en heeft een andere lay-out dan het papieren voorschrift.
De apotheker
- scant de barcode op het bewijs van elektronisch voorschrift, op papier of digitaal (vb. via “Mijn geneesmiddelen”), en kan op die manier het elektronisch voorschrift ophalen, of raadpleegt de “open” voorschriften van een patiënt op basis van zijn e-ID-kaart, of van het rijksregisternummer van de patiënt en zijn therapeutische link met deze patiënt.
- levert het geneesmiddel af aan de patiënt en archiveert het elektronisch voorschrift
- kan het (papieren) bewijs van elektronisch voorschrift aan de patiënt teruggeven (met een aanduiding dat het uitgevoerd werd, om misverstanden te vermijden). De apotheker kan het (papieren) bewijs van elektronisch voorschrift bij technische problemen bijhouden om later de administratie in orde te brengen.
Bij het uitvoeren van het elektronisch voorschrift mag de apotheker enkel rekening houden met de inhoud van het elektronisch voorschrift. Hij mag dus geen rekening houden met manuele toevoegingen op het (papieren) bewijs van voorschrift.
Kan de patiënt zijn elektronische voorschriften raadplegen?
Ja!
De patiënt kan de bewijzen van elektronisch voorschrift op digitale wijze verkrijgen via
- het portaal MijnGezondheid.be,
- of via onze apps ter beschikking gesteld door de overheid of softwarebedrijven, waaronder onze mobiele app “Mijn Geneesmiddelen”
Op de website van de FOD Volksgezondheid vindt u meer informatie en een video over de mogelijkheden op het portaal MijnGezondheid.
Hebben voorschrijvers toegang tot elektronische voorschriften van andere voorschrijvers?
Recip-e introduceerde recent een nieuwe functie die voorschrijvers in staat stelt om voorschriften van andere voorschrijvers te raadplegen op basis van een bestaande therapeutische relatie.
Sinds 11 december 2023 kunnen artsen, en later ook tandartsen en vroedvrouwen, gebruik maken van deze nieuwe mogelijkheid.
Hierdoor kunnen zij de zorg die ze voorschrijven nauwkeuriger afstemmen op reeds voorgeschreven behandelingen door andere zorgprofessionals. Ook is het een hulpmiddel bij het overleg met de patiënt.
Waar kunt u terecht met vragen en technische problemen?
- U bent voorschrijver:
- Contacteer de helpdesk van uw softwareprovider
- Als u aanhoudend technische problemen ondervindt, dan kunt u terugvallen op het noodprotocol voor elektronisch voorschrijven van geneesmiddelen voor ambulante patiënten.
- Contacteer het eHealth contactcenter als u problemen ondervindt met uw eHealth-certificaat.
- U bent apotheker:
- Contacteer de helpdesk van uw softwareprovider
Overgangsmaatregel:
Heeft u door aanhoudende onbeschikbaarheid van de eHealth basisdiensten geen toegang tot het elektronisch voorschrift op de server van Recip-e of stelt u een blokkerende fout vast? Dan mag u uitzonderlijk de geneesmiddelen afleveren op basis van de informatie vermeld op het bewijs van elektronisch voorschrift. Duid deze situatie dan in het tariferingscircuit aan als een geval van overmacht.
Monitoring van de gevallen van overmacht:
We monitoren de gesignaleerde gevallen van overmacht, in het kader van de kwaliteitscontrole van het elektronisch circuit:
- In geval van een tijdelijk technisch probleem met één van de systemen: later opnieuw proberen met behulp van het bewijs van elektronisch voorschrift (in dat geval mag u het bewijs van elektronisch voorschrift dus bijhouden.
- In geval van een aanhoudende technisch probleem met één van de systemen: situatie aanduiden als een geval van overmacht.
Meer informatie
Contacten
Farmaceutisch beleid
E-mail: secr-farbel@riziv-inami.fgov.be
Directie Farmaceutisch beleid
Tel: +32 (0)2 739 77 75
Openingsuren van de kantoren : van 9 tot 12u en van 13 tot 16u